De inzet van IT voor de verbetering van processen, producten, diensten en verdienmodellen gaat in het digitale tijdperk hand-in-hand met een hervorming van de totale organisatie. Dat betoogt Ton van Dijk, CIO van Pon Holdings en een van de nieuwe voortrekkers van de HPDO Challenge, die onder leiding van Erik Beulen (Tilburg University en TIAS Business School) een vervolg krijgt.

Leiderschap in een digitaliserende wereld betekent niet alleen dat aan de ‘buitenzijde’ nieuwe producten en diensten worden ontwikkeld. Het behelst ook focus op de ‘binnenkant’: samen met HR de juiste interne organisatie neerzetten. Ondersteund door de juiste IT, en gebruik makend van methoden en technieken als design thinking, agile en technologie-gedreven innovatie.

Sinds de start in 2017 zijn gedurende tien bijeenkomsten met medewerking van 234 CIO’s, CTO’s en CDO’s de contouren van de high-performance digital organisation (HPDO) geschetst. In de nieuwe ronde wordt vanaf dit najaar vooral ingezoomd op het thema leiderschap.

Ton van Dijk vertelde binnen de context van de HPDO Challenge al eens over zijn leidersrol binnen Pon Holdings: een verzameling bedrijven in onder meer de automotive- en mobility-sector, met allemaal hun eigen winst- en verliesrekening. Grote merken waaronder Volkswagen, Audi, Porsche, Caterpillar en Gazelle moe(s)ten mee in de digitalisering. Een reis die nog enkele jaren zal voortduren.

Digital first

Aangetreden ten tijde van een omvangrijke ERP-uitdaging, wilde Van Dijk van Pon een ‘digital first’-organisatie maken. Dat viel nog niet mee, omdat alle ogen vijf jaar geleden nog gericht waren op de IT. Dat perspectief vond hij veel te beperkt. “Waar IT gaat over productie en processen, draait digital bovendien om producten en diensten, klanten en kanalen en al dan niet nieuwe businessmodellen. De scope werd dus anders dan men oorspronkelijk beoogde.”

Inmiddels is digital onderdeel van de bedrijfsstrategie. Dat betekent onder meer dat nieuwe waardeproposities digitaal zijn. Het is belangrijk dat de diverse bedrijfsonderdelen voortdurend experimenteren om nieuwe mogelijkheden te kunnen ontdekken.

Innovatie vereist volgens Ton van Dijk leiderschap vanuit meerdere disciplines, omdat de organisatie niet eerder betreden paden bewandelt. Mensen moeten daardoor risicos’s nemen die verder gaan dan wat normaal als acceptabel zou worden gezien. Daarnaast is (digitale) innovatie een gestructureerd proces, dat moet worden geïmplementeerd onder bezielend leiderschap. Het funden van digitale initiatieven kan vanuit eigen budgetten, een corporate venture fund of andere opties.

Drie assen

Dat vraagt ook om een competente workforce met gevoel voor technologische en businessgerichte digitale mogelijkheden, zo vertelt Van Dijk aan de vooravond van een nieuwe HPDO Challenge: “Wij werken hieraan over drie assen: de bestaande collega’s opleiden en inspireren, het aantrekken van mensen met de juiste digitale vaardigheden en mindset, en het opdoen van ervaring door mensen mee te laten draaien met experimenten en projecten.” Uiteindelijk creëert Pon zo een organisatie die zelf in staat is om te innoveren, met name gericht op het verbeteren van de customer journey, maar tevens op het ontwikkelen van producten en diensten die passen bij de primaire focus van het bedrijf.

“Je moet buiten de IT, in de buitenwereld op zoek naar nieuwe relaties en innovaties”

Binnen Pon Holdings is de unit Mobility Solutions verantwoordelijk voor het spotten en uitdenken van nieuwe mogelijkheden op het terrein van mobiliteit. Als CIO is Ton van Dijk graag betrokken bij zulke initiatieven. Indien relevant kunnen zaken vanuit het IT shared service center worden ondersteund met platformen voor zaken als IoT, API’s en identity & acces management. “Deze worden mede met oog op herbruikbaarheid en controle als dienst aangeboden.”

Gedragsverandering

Leiderschap in een digitale wereld betekent naar mening van de CIO dat je niet in het IT-domein moet blijven hangen. “Je moet buiten de IT, in de buitenwereld op zoek naar nieuwe relaties en innovaties.” Externe partijen zoals leveranciers en startups kunnen een rol spelen bij co-creatie en andere vormen van samenwerking. Vanuit Pon’s innovatielab kan via proof of concepts en proof of business worden besloten tot het doen van investeringen en het realiseren van oplossingen.

Teams gericht op digitale oplossingen, een IT-club en een datalab ondersteunen dit alles in samenwerking met de business door alle divisies heen. Teams komen zo snel tot digital-gerichte oplossingen: in minder dan een maand gepland en binnen een week uitgewerkt.

Tijdens een eerdere bijeenkomst stelde de Pon-CIO al dat transformatie vooral een kwestie van gedragsverandering is. “Jezelf nieuwe vaardigheden eigen maken, nieuwe manieren werken omarmen, een meer ondernemende en op partnerships gerichte houding, en het bieden van nieuwe stimulansen zodat mensen zichzelf ontwikkelen en gaan samenwerken.” Falen mag, maar niet vanwege incompetentie! Uiteindelijk beweegt Pon Holdings naar een hybride bedrijfsmodel waarbij agile en een meer hiërarchische besturing hand in hand gaan.

Zoektocht

Het verhaal van Van Dijk vormt de komende maanden input bij de zoektocht naar de high-performance digital organisation. Dat geldt ook voor collega-vaandeldragers Nieke Martens (CIO Rabobank) en Hylke Sprangers (CTO Talpa). Maar ook de kennis en ervaringen van andere deelnemers is waardevol.

Erik Beulen, als hoogleraar verbonden aan Tilburg University en TIAS Business School is wederom inhoudelijk verantwoordelijk voor het HPDO-programma. In de vorig jaar verschenen whitepaper komen vier perspectieven aan de orde: adoptie, volwassenheid, het belang van samenwerking met partners en het nu verder uit te diepen thema leiderschap.